(zdjęcie)
Tarta Tatin powstała przypadkiem w Hôtel Tatin w Lamotte-Beuvron, Loir-et-Cher, 169km na południe od Paryża, w latach 80 XIX wieku. Hotel prowadziły dwie siostry, Stéphanie i Caroline Tatin. Istnieją różne wersje historii powstania deseru, ale najpopularniejsza odnotowuje, że pewnego dnia zajmująca się większością gotowania Stéphanie była przemęczona. Miała upiec tradycyjne apple pie, ale zostawiła za długo na kuchence jabłka z cukem i masłem. Kiedy poczuła zapach spalenizny (karmelu) próbowała uratować danie nakładając bazę z ciasta na wierzch rondla i szybko zapiekając całość w piekarniku. Po odwróceniu ciasta 'do góry nogami' była zdziwiona, że gościom hotelu deser smakował. Inna wersja historii głosi,że Stéphanie upiekła deser z ciastem na górze przez pomyłkę, ale nie zważają na to zaserwowała danie gościom. Bez względu na prawdziwość którejkolwiek z tych historii koncept odwróconej tarty nie był nowy. Na przykład cukiernik Antoine Carême wspomina gâteaux renversés ozdobioną jabłkami z Rouen, albo innymi owocami, w książce Pâtissier Royal Parisien z 1841 roku.
Tarta stała się popisowym daniem Hôtel Tatin. Historycy i smakosze spierają się, czy jest to oryginalna kreacja sióstr Tatin, czy też zmieniona i ulepszona wersja 'tarte solognote', tradycyjnego dania z regionu Sologne, otaczającego Lamotte-Beuvron. Poszukiwania sugerują, że mimo, iż tarta stała się specjalnością hotelu Tatin, siostry nigdy nie szukały 'dania popisowego'; nigdy nie napisały książki kucharskiej, ani nie opublikowały swojego przepisu; nigdy nie nazywały deseru tarte Tatin. Tym dowodem uznania obdarzył ich znany francuski autor i smakosz Curnonsky, podobnie, jak i paryska restauracja Maxim's, już po śmierci sióstr.
Legenda głosi, że Louis Vaudable, właściciel Maxim's, raz spróbował deseru i był nim oczarowany: "I used to hunt around Lamotte-Beuvron in my youth and had discovered, in a very small hotel run by elderly ladies, a marvelous dessert listed on the menu under tarte solognote; I questioned the kitchen staff about its recipe, but was sternly rebuffed. Undaunted, I got myself hired as a gardener, but three days later, I was fired when it became clear that I could hardly plant a cabbage; however this was long enough to pierce the secrets of the kitchen; I brought the recipe back and put it on my menu under 'tarte des demoiselles Tatin'. "
(Jako młody człowiek polowałem w okolicy Lamotte-Beuvron, gdzie odkryłem mały hotel prowadzony przez starsze panie. Tam znalazłem wspaniały deser wymieniony w menu, jako tarte solognote. Wypytałem personel kuchenny o przepis, ale zostałem odprawiony. Zatrudniłem się więc jako ogrodnik i zostałem zwolniony po 3 dniach, kiedy okazało się, że ledwo potrafiłem posadzić kapustę. Jednak ten czas wystarczył, by przeniknąć do sekretów kuchni. Przywiozłem przezpis z powrotem i umieściłem w menu, jako 'tarta pań Tartin')
W rzeczywistości Vaudable urodził się w 1902 roku, a siostry przeszły na emeryturę w 1906, i zmarły w 1911 i 1917 roku, podczas gdy Maxim's został kupiony przez rodzinę Vaudable w 1932 roku.
Tarte Tatin może też być robiona z pigwami, gruszkami, brzoskwiniami, ananasem, pomidorami i różnymi warzywami, w tym z cebulą. Jako 'pokrywki' można użyć ciasta kruchego, albo francuskiego.
(źródło: angielski, polski)
(zdjęcie)
(zdjęcie)
